هارمونیک چیست؟

هارمونیک چیست؟

به زبان ساده اگر جریان یا ولتاژ از فرم سینوسی خارج شود و یا در سیسنوسی کامل نباشد، دچار هارمونیک شده است.

هارمونیک ها با فرکانس های خاصی عمل می کنند که مرتبه ای از فرکانس موج اصلی هستند، به عنوان مثال برای هارمونیک مرتبه 3 در یک فرکانس برق شهری یعنی 3 فاز با فرکانس 50 هرتز در نتیجه 3*50=HZ 150 ما در اینجا هارمونیکی با فرکانس 150 هرتز سوار بر موج اصلی داریم.

در تصویر زیر تاثیر هارمونک ها روی شکل موج اصلی که به رنگ قرمز است را مشاهده می کنیم.

هارمونیک از کجا به وجود می آید؟

منابع ایجاد هارمونیک ها هر بار غیر خطی می تواند باشد، بار غیر خطی باری است که شکل موج جریان آنها شبیه شکل موج ولتاژ شان نباشد که منبع اصلی آنها تجهیزات الکترونیکی یا کوره های القایی است.

تاثیرات ناخواسته هارمونیک

• افزایش مقدار موثر جریان ها
• افزایش جریان گذرنده از نقطه صفر سیستم
• اشباع ترانس
• ایجاد اختلال در کارکرد تجهیزات جریان ضعیف
• تریپ های ناخواسته

مضارب زوج در هارمونیک ها به دلیل تقارن با ولتاژ حذف می شود و در مرتبه های فرد، مهم ترین تاثیر را مرتبه 3 می گذارد.

در اتصال ترانس های توزیع اگر توجه کرده باشید وقتی ولتاژ ها متعادل باشند جریان نقطه صفر برابر صفر است اما وقتی سیستم آلوده به هارمونیک باشد جریان نقطه مرکز ستاره دیگر صفر نیست و گاهاً مشاهده می شود به دلیل همفازی هارمونیک سوم در بعضی مواقع حتی جریان از جریان فاز هم بیشتر می شود.

با توجه به گسترش روز افزون عوامل هامورنیک زا باید به این نکته هم توجه شود که مقطع سیم نول را اگر به میزان 1/2 سیم نول در نظر بگیریم کاری اشتباه است که هم از نظر فنی و هم از نظر ایمنی مشکل دارد.